Με την ευκαιρία της 8ης Απριλίου, που είναι αφιερωμένη στους ανά τον κόσμο Ρομά, ίσως θα έπρεπε να σκεφτούμε ξανά μέσα σε ποια κοινωνία ζούμε. Η τεχνολογία εξελίσσεται και εξελίσσει και τη ζωή μας. Κάποιοι συνάνθρωποι μας μετακινούνται ή μεταναστεύουν. Αρκετοί, λοιπόν, από τους «γείτονες» μας δεν κατάγονται από το ίδιο μέρος με μας. Ίσως να μην μιλάνε την ίδια γλώσσα με εμάς. Ίσως να μην έχουν την ίδια θρησκεία με εμάς και πιθανόν να έχουν και διαφορετικά έθιμα και συνήθειες από εμάς. Είναι «διαφορετικοί» αλλά ταυτόχρονα είναι και πολύ «ίδιοι» με μας.
Οι Ρομά έπειτα από εκατοντάδες χρόνια περιπλανήσεων, διώξεων, φυλακίσεων, βασανιστηρίων και θανάτων, και παρ’ όλα τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που ακόμα τους κατατρέχουν, διέσωσαν την γλώσσα, την κουλτούρα, τον πολιτισμό τους και κατάφεραν να επηρεάσουν και να επηρεαστούν από κάθε χώρα που τους υποδέχτηκε και έγινε πατρίδα τους.
Η 8η Απριλίου αποτελεί μέρα γιορτής για τους τσιγγάνους όλου του κόσμου εις ανάμνηση του Πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου τους, που έγινε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου 1971 και έθεσε τις βάσεις για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους από τη διεθνή κοινότητα. Οι Τσιγγάνοι (Ρομά, όπως αυτοαποκαλούνται) είναι ένα έθνος 15.000.000 περίπου ατόμων, χωρίς κρατική υπόσταση, με βαρύ φόρο αίματος στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και ρατσιστική αντιμετώπιση στα μέρη όπου ζουν.
Οι Ρομά αποτελούν μια εθνότητα με Ινδικές ρίζες. Η Ινδική τους καταγωγή αποδεικνύεται κυρίως μέσα από τη γλώσσα τους, τη Ρομανί, την οποία ακόμη μιλούν τα περισσότερα μέλη αυτής της εθνότητας ανά τον κόσμο. Ο όρος Τσιγγάνος χρησιμοποιείται για να δηλώσει εθνοτικές ομάδες, οι οποίες σχηματίστηκαν από τη διασπορά εμπόρων, νομάδων και άλλων από τα βάθη της Ινδίας, από τον 10° αιώνα και μετά, και την ανάμιξη τους με ευρωπαϊκές και άλλες ομάδες κατά τη διάρκεια της διασποράς τους.
Οι Ρομά (Τσιγγάνοι) της Ελλάδας, άρχισαν να πρωτοεμφανίζονται σε περιοχές της βυζαντινής αυτοκρατορίας γύρω στον 11° αι. και στο σημερινό ελληνικό χώρο γύρω στο 14° με 15° αι. μ.Χ. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εμφανίζεται ένα δεύτερο μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα Ρομά στην Ελλάδα, που προέρχεται από τις περιοχές της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Έκτοτε ζουν σε διάφορα μέρη του ελληνικού χώρου, από τη Θράκη έως την Κρήτη, οργανωμένοι σε προσωρινούς ή μόνιμους οικισμούς, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες αντιλήψεις τους και την ιδιαίτερη κοινωνική τους δομή.
Το σύνολο των Ρομά της Ελλάδας δεν αποτελεί μια ενιαία εθνικοπολιτιστική και γλωσσική οντότητα. Οι μεταξύ τους διαφοροποιήσεις είναι πολλές και αφορούν τις χώρες προέλευσης, το βαθμό αφομοίωσής τους από την ελληνική κοινωνία, τη θρησκεία (Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι), τη μορφή της γλώσσας που μιλούν, το βαθμό εγκατάστασης (εγκαταστημένοι ή μετακινούμενοι) κ.ά.
Η γλώσσα των Ρομά, η ρομανές (ή ρομανί), αντικατοπτρίζει κάποια χαρακτηριστικά του πολιτισμού τους, κυρίαρχο από τα οποία είναι η έντονη ποικιλία. Η ρομανές των Ρομά της Ελλάδας είναι μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα και παρουσιάζει αρκετά κοινά στοιχεία με τις άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες. Περιέχει στοιχεία των αρχικών γλωσσών των Ρομ (σανσκριτικά, χίντι, παντάμπι κ.ά.), καθώς και πολλά στοιχεία από την περσική, την τουρκική, τη ρουμανική, τη αρμενική, τη βουλγαρική και φυσικά, την ελληνική.
Είναι γεγονός ότι ακόμη και σήμερα τα 15 περίπου εκατομμύρια Ρομά σε όλο τον κόσμο, όπως και πολλές άλλες ομάδες, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή διακρίσεις, απόρριψη, αποκλεισμό και παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας, το διαδίκτυο, η επαφή με Ευρωπαϊκούς φορείς, οι συνεργασίες, δίνουν ευκαιρίες ώστε να υπάρξει αλλαγή και πραγματικά έχουν γίνει πολλά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο πολλά βήματα πρέπει ακόμη να γίνουν.
Το Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Φαρσάλων εντάσσεται στο επιχειρησιακό «Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.
Για πληροφορίες σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες και τις δράσεις του Κέντρου Κοινότητας:
-Ισόγειο Δημαρχιακού Καταστήματος, Πλατεία Δημαρχείου, Τ.Κ. 40300, Φάρσαλα, Τηλ. 2491350163 – 4, e-mail: [email protected]
-Παράρτημα Ρομά: Οικισμός Λυόμενων Κατοικιών Ρομά, 3η Πτέρυγα Εργατικών Κατοικιών,
Τηλ. 2491025805, e-mail: [email protected]
Η εξυπηρέτηση του κοινού γίνεται καθημερινά, τις εργάσιμες ημέρες και ώρες: 8:30π.μ. έως 13:00μ.μ.
