Γράφει η Στέλλα Καρατζόγλου
Θυμάμαι ακόμη πολύ έντονα, και ας έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, πόσο σημαντική μέρα ήταν για την οικογένεια μας ο κούρος των προβάτων. Με βλάχικες καταβολές και παππού κτηνοτρόφο, αυτά μένουν χαραγμένα μέσα σου άλλωστε. Η μέρα του κουρέματος αποτελούσε ιεροτελεστία και γινόταν με την ίδια φροντίδα κάθε χρόνο τον Μάιο. Να ξαλαφρώσουν τα ζώα, μου έλεγε ο παππούς, γιατί ο Κάμπος δεν υποφέρεται το Καλοκαίρι. Βέβαια, πριν έρθει η μαγική μέρα του κουρέματος, είχε προηγηθεί ένα μικρότερης κλίμακας κούρεμα, το κολοκούρεμα, που είναι ο καθαρισμός ουράς, κοιλιάς και ποδιών.
Αυτές τις εικόνες, που κάποιοι ήμασταν τυχεροί να ζήσουμε, τις κρατάς και συνεχίζεις να τις αναζητείς όσο μεγαλώνεις. Ευτυχώς, στην περιοχή μας, η κτηνοτροφία δεν αποτελεί ακόμα άγνωστη λέξη και έτσι με τις πρώτες ζέστες του Μάη, παίρνουν φωτιά τα ψαλίδια και οι κουρευτικές μηχανές. Η φωτογραφία είναι από το κούρεμα στην στάνη του Γιώργου και Χρήστου Φασούλα, στο Συκούριο.
Επί το έργον
Το κούρεμα των αιγοπροβάτων είναι πολύ σημαντικό, καθώς θα τα προστατεύσει από τις υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες που πλησιάζουν. Η διαδικασία δεν είναι εύκολη, αλλά θυμίζει ένα είδος πολύ καλά συχρονισμένης χορογραφίας. Άλλος θα πιάσει το ζώο για να το οδηγήσει στο σημείο της κουράς, άλλος θα το κουρέψει και άλλος θα μαζέψει τα μαλλιά. Παλιότερα, οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι κατέστρωναν ολόκληρο πρόγραμμα για το πότε θα κουρέψει ο καθένας, για να μπορούν να βοηθιούνται μεταξύ τους.
Στις μέρες μας, αυτό συνεχίζεται ως ένα βαθμό, αλλά σίγουρα υπάρχει και βοήθεια από εργάτες. Τα μαλλιά δεν πετιούνται, αλλά συλλέγονται και πωλούνται για την κατασκευή φλοκάτης ή άλλων μάλλινων ειδών. Παλιότερα, για την διαδικασία του κουρέματος χρησιμοποιούσαν ειδικά ψαλίδια, τα οποία τώρα έχουν αντικατασταθεί από κουρευτικές μηχανές.
Δεν κουρεύονται όλα τα ζώα με τον ίδιο τρόπο
Το μεράκι και η αγάπη για την δουλειά που κάνεις, φαίνεται στις λεπτομέρειες. Έτσι, κάποια ζώα κουρεύονται διαφορετικά από τα υπόλοιπα, αφού ο κτηνοτρόφος αφήνει σημεία με φούντες μαλλιού. Αυτό γίνεται στα πιο δυνατά και όμορφα ζώα και σίγουρα αποτελεί πεδίο πολλών πειραγμάτων μεταξύ των κτηνοτρόφων, ειδικά όταν ανηφορίζουν με τα κοπάδια τους στα βουνά, αφού αρκετοί κτηνοτρόφοι της περιοχής μας, κυρίως Βλάχοι, μεταφέρουν τα κοπάδια τους το Καλοκαίρι στα βουνά. Με το κούρεμα ουσιαστικά, ξεκινάει η αντίστροφη μέτρηση για αυτή την επάνοδο, μετά από έναν μακρύ χειμώνα.
Η διαδικασία του κουρέματος ολοκληρώνεται φυσικά με φαγητό και ποτό. Μιλήσαμε για ιεροτελεστία στην αρχή. Πως θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς φαγητό; Η οικογένεια του κτηνοτρόφου, έχει φροντίσει να ψήσει κρέας και υποδέχεται τους ανθρώπους που βοήθησαν στο κούρεμα στο σπίτι της, για να τους ευχαριστήσει για την βοήθεια.
Άλλωστε, αν κάτι πρέπει να μάθουμε από τους κτηνοτρόφους, και ειδικά τους παλιότερους, είναι η αλληλεγγύη και η τήρηση των παραδόσεων. Και αν κάτι πρέπει να μην εγκαταλείψουμε ποτέ, είναι η ανάγκη μας να γυρίζουμε πάντα στις ρίζες μας…
Πρώτη δημοσίευση 9 Μαϊου 2021
