Η Λάρισα είναι πόλη της Θεσσαλίας και συνάμα από τις μεγαλύτερες σε ολόκληρη την Ελλάδα, που αντιστοιχεί στην περιοχή της αρχαίας Πελασγιώτιδας (δηλαδή της περιοχής όπου κατοίκησαν αρχικά οι αρχαίοι Πελασγοί)
Είναι χτισμένη στην Ανατολική πλευρά της Θεσσαλικής πεδιάδας, στη δεξιά όχθη του Πηνειού ποταμού.
Ιστορία
Η Λάρισα χτίστηκε από τους Πελασγούς και το όνομά της, που σήμαινε φρούριο, το πήρε, κατά την παράδοση, από το όνομα του Λάρισου, γιου του Πελασγού. Σύμφωνα όμως με άλλη παράδοση, πήρε το όνομά της από τη νύμφη Λάρισα, που πνίγηκε στα νερά του Πηνειού κι ήταν μητέρα ή κόρη κάποιου ξακουστού Θεσσαλού ήρωα.
Πάντως οι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι είναι αρχαιότατη και ιδρύθηκε λίγα χρόνια μετά την δημιουργία της Θεσσαλικής πεδιάδας, όταν οι προελληνικοί λαοί μετανάστευσαν στα μέρη τα εύφορα, που αποκαλύφθηκαν όταν η λεκάνη της Θεσσαλίας – μια τεράστια λίμνη – χύθηκε στο Αιγαίο πέλαγος.
Αργότερα την κατέκτησαν οι Θεσσαλοί και την εξουσία της πόλης κατέλαβε η οικογένεια των Αλευαδών, που τη διατήρησε για πολλούς αιώνες, μέχρι το τέλος της κυριαρχίας των Μακεδόνων. Μερικοί απ’ την οικογένεια των Αλευαδών, κατά τους χρόνους των μηδικών πολέμων, παρέδωσαν «γην και ύδωρ» κι έτσι η Λάρισα δε δέχτηκε τις καταστροφές που δέχτηκαν οι άλλες ελληνικές πόλεις.
Οι Αλευάδες ήταν άρχοντες της Λάρισας, αλλά πολλές φορές και ταγοί ολόκληρης της Θεσσαλίας κι αυτό ανάλογα με την έκβαση του ανταγωνισμού της πόλης με μια άλλη σπουδαία πόλη της Θεσσαλίας, τις Φερρές. Αργότερα, η πόλη καταλήφθηκε από το Φίλιππο το Β’ και τους Μακεδόνες και το 197 π.Χ. από τους Ρωμαίους.
Στα πρώτα χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας και μάλιστα την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου, έγινε μητρόπολη απ’ την οποία διοικούνταν 14 επισκοπές.
Το 19ο αιώνα δέχτηκε καταστροφές από τους Βουλγάρους και εκατό χρόνια αργότερα από τους Βλάχους που τη μετονόμασαν σε μεγάλη Βλαχία. Απ’ το 13ο αιώνα αρχίζει η παρακμή της που διαρκεί μέχρι το 18ο αιώνα. Τότε η πόλη βρισκόταν στα χέρια των άγριων Γενιτσάρων. Η τουρκική κατοχή διάρκεσε μέχρι το 1881, όταν την ελευθέρωσε ο ελληνικός στρατός.
Το 1941 η πόλη σχεδόν καταστράφηκε από ένα τρομακτικό σεισμό, ενώ ταυτόχρονα τη βομβάρδιζαν και ιταλικά αεροπλάνα. Μετά τον πόλεμο ανοικοδομήθηκε κι η ανάπτυξή της υπήρξε μεγάλη.
Σημερινή μορφή
Σήμερα είναι μια πολύ όμορφη επαρχιακή πόλη και σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Έχει μεγάλες πλατείες, καλή ρυμοτομία, πάρκα, σύγχρονα κτίρια, κλινικές, νοσοκομεία, είναι έδρα της α’ στρατιάς και, κυρίως, ο σημαντικότερος συγκοινωνιακός κόμβος της κεντρικής Ελλάδας.
Από τη Λάρισα περνά η σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας – Θεσσαλονίκης που προεκτείνεται και πέρα από τα ελληνικά σύνορα, συνδέοντας την πατρίδα μας με τα διάφορα ευρωπαϊκά κέντρα. Από τη Λάρισα περνά κι η εθνική οδός, ο μεγάλος αυτός αυτοκινητόδρομος που αποτελεί την κεντρική αρτηρία των συγκοινωνιών της Ελλάδας. Επίσης οι τοπικές σιδηροδρομικές και αυτοκινητικές γραμμές ξεκινούν από τη Λάρισα και διακλαδίζονται σ’ ολόκληρη τη Θεσσαλία.
Έχει πληθυσμό πάνω απο 144.000 κατ. και κλίμα ηπειρωτικό με βαρύ χειμώνα και πολύ ζεστό καλοκαίρι. Είναι το έκτο βιομηχανικό κέντρο της πατρίδας μας και, ταυτόχρονα, μαζί με το Βόλο, τα δυο μεγάλα εμπορικά κέντρα της Θεσσαλίας. Το 1962 ιδρύθηκε στην πόλη μουσείο για τη συγκέντρωση εκθεμάτων, πολλά από τα οποία ανάγονται ιστορικά στην παλαιολιθική εποχή. Διαθέτει και σύγχρονο αεροδρόμιο.
Ο Ν. Λάρισας έχει έκταση 5.354 τ. χλμ. και πληθυσμό 270.612 κατ. Αποτελείται από 5 επαρχίες (Λάρισας, Τύρναβου, Αγιάς, Φαρσάλων, Ελασσόνας).
Οικονομία
Κατά το μεγαλύτερο μέρος ο νομός είναι πεδινός (ο κάμπος της Λάρισας), ιδιαίτερα εύφορος και παραγωγικός. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και τα κύρια γεωργικά προϊόντα του νομού είναι τα δημητριακά, καπνά, βαμβάκι, όσπρια, σταφύλια, ελιές κλπ.
Στην περιοχή έχουν εφαρμοστεί οι πιο σύγχρονες τεχνικές μέθοδοι καλλιέργειας και λίπανσης, έτσι που έπαψαν οι μονοκαλλιέργειες κι η αναγκαστική αργία (αγρανάπαυση) για μεγάλα χρονικά διαστήματα κάθε χρόνο και η παραγωγή του νομού είναι εξαιρετικά μεγάλη. Συνεχή αρδευτικά έργα βελτιώνουν την απόδοση της πεδιάδας της Λάρισας.
Στα ορεινά οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία και με τη διατροφή του μεταξοσκώληκα. Ο Ν. Λάρισας έχει πλούσιο υπέδαφος με σημαντικά κοιτάσματα αμίαντου, μαγγανίου, λιγνίτη, χρωμίτη, χαλκού κλπ. Από τα κοιτάσματα αυτά μέχρι σήμερα μόνο χρωμίτης και μάρμαρα εξάγονται. Ιδιαίτερα αναπτυγμένη είναι η οικοτεχνία κυρίως ειδών ενδυμασίας, χαλιών κλπ.
Με επίκεντρο τη Λάρισα και τη γύρω περιοχή, υπάρχει σημαντική βιομηχανία με εργοστάσια ζάχαρης, ζυμαρικών, κεραμοποιίας κονσερβοποιίας, αλευρόμυλοι, μηχανουργεία κλπ. Τουριστικά κέντρα του νομού είναι η κοιλάδα των Τεμπών, το στενά του Σαραντάπορου, περίφημα για τη μάχη που έγινε εκεί το 1912 κατά τη νικηφόρα προέλαση των Ελλήνων στον α’ βαλκανικό πόλεμο και τέλος η μονή της Ολυμπιώτισσας, στη θέση που στην ομηρική εποχή βρισκόταν η ακρόπολη της Ολυσσώνας.
Μορφολογία
Το έδαφος του νομού είναι πεδινό και διαρρέεται από τον Πηνειό και τους παραπόταμούς του. Προς το Β. μέρος υψώνεται ο μεγαλοπρεπής Όλυμπος και Α. στη μεριά της θάλασσας, η Όσσα (Κίσσαβος 1950 μ.) και το Μαυροβούνι, τέλος Ν.Α. το Πήλιο και Ν. η οροσειρά της Όρθρυς, στις περιοχές που συνορεύει με το νομό Μαγνησίας.
Σημαντική ήταν η λίμνη Κάρλα, που σήμερα έχει σχεδόν αποξηρανθεί και βρίσκεται μοιρασμένη ανάμεσα στους δυο νομούς, Λάρισας και Μαγνησίας.
Διοικητική Διαίρεση
Μέχρι το 1942 ο νομός Λάρισας κι ο νομός Μαγνησίας αποτελούσαν ενιαίο σύνολο με 7 επαρχίες. Εκτός από τη Λάρισα, σημαντικές πόλεις του Νομού Λάρισας είναι ο Τύρναβος, τα Φάρσαλα, η Ελασσόνα και η Αγιά, που αποτελούν έδρες των ομώνυμων επαρχιών. Αποτελεί έναν από τους ακμαιότερους ελληνικούς νομούς και η πρωτεύουσά του, η Λάρισα, τείνει να γίνει μεγαλούπολη. Ακόμη στο νομό βρίσκονται το παραθαλάσσιο Στόμιο και τα μαγευτικά Τέμπη που προσελκύουν πολλούς τουρίστες.
Πηγή: texnologia.net
