Η Ελλάδα είναι σε πορεία εκσυγχρονισμού και ανάτασης

294

Quo vadis Graecia?
O Μιχάλης Μασουράκης, μέχρι σήμερα επικεφαλής οικονομολόγος του ΣΕΒ και από 1ης Σεπτεμβρίου αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εκφράζει γλαφυρά, όπως συνηθίζει, τις ανησυχίες του για τη χώρα μιλώντας στην «Κ». Δημογραφικό, έλλειψη επενδύσεων και αποταμιεύσεων, υπερχρέωση τον προβληματίζουν.

Ομως, ταυτόχρονα αισιοδοξεί, πιστεύει ότι, παρά την πανδημία, η χώρα βρίσκεται σε πορεία εκσυγχρονισμού και ανάτασης και ότι θα αντέξει τη δοκιμασία.

Καθ’ οδόν προς το ΔΝΤ, ο κ. Μασουράκης κάνει θετικό απολογισμό για την παρουσία του Ταμείου στην Ελλάδα, θεωρώντας ότι χωρίς αυτό η Ελλάδα θα ήταν σήμερα εκτός Ευρωζώνης.

– Στη θητεία σας στον ΣΕΒ και παλιότερα στην Alpha Bank, υιοθετήσατε έναν ζωηρό και ενίοτε αντισυμβατικό τρόπο έκφρασης για να υπογραμμίσετε τις απόψεις σας, κυρίως για την ανάγκη τόνωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και εγκατάλειψης των παλιών κακών συνηθειών, που μας οδήγησαν στην κρίση. Αποχωρώντας τώρα, εάν γράφατε ένα τελευταίο δελτίο του ΣΕΒ, τι τίτλο θα βάζατε και γιατί;
– Η αγωνία μου ήταν να κεντρίσω το ενδιαφέρον του αναγνώστη, χωρίς ακρότητες. Δεν τα κατάφερνα πάντα. Αλλά χαίρομαι που νομίζετε ότι, συνολικά, τα κατάφερα. Προσπάθησα πάντα να τονίζω το αυτονόητο, σε μένα τουλάχιστον. Βλέποντας προς τα πίσω, έχουμε κάνει τεράστια πρόοδο ως χώρα τις τελευταίες δεκαετίες. Βλέποντας προς τα εμπρός, πρέπει να επιταχύνουμε επειγόντως. Ενας πληθυσμός που γερνάει, μια οικονομία που δεν επενδύει, μια κοινωνία που δεν αποταμιεύει και ένα κράτος που είναι υπερδανεισμένο. Quo vadis Graecia? Τα καλά νέα είναι ότι έχουμε αρχίσει να πιστεύουμε στις δυνατότητές μας ως λαός. Η ηγεσία δείχνει τον δρόμο. Η Ευρώπη ξαναβρίσκει τον εαυτό της. Η οικονομία μας, μακροοικονομικά, δεν κινδυνεύει. Το κλίμα φτιάχνει. Το θεσμικό πλαίσιο βελτιώνεται. Ας εκμεταλλευθούμε την ευκαιρία. Να βάλουμε ένα τέλος στη στείρα και άγονη πολιτική αντιπαράθεση για την οικονομία. Ασπρη γάτα, μαύρη γάτα, αρκεί να πιάνει ποντίκια! Παρά την πανδημία, πιστεύω ακράδαντα ότι η χώρα μας βρίσκεται σήμερα σε μια πορεία ανάτασης. Εκσυγχρονίζεται το στρεβλό και δύσκαμπτο θεσμικό περιβάλλον. Πληθαίνουν οι επενδυτικοί πόροι που είναι διαθέσιμοι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για την ψηφιακή οικονομία και την πράσινη ανάπτυξη. Απελευθερώνεται η οικονομία, ενδυναμώνεται ο ανταγωνισμός, μειώνεται η υπερφορολόγηση και αρχίζει, δειλά δειλά, η οικονομία μας να γίνεται περισσότερο εξωστρεφής, με τη μεταποίηση και τις εξαγωγές να παίρνουν το πάνω χέρι. Ας δουλέψουμε, λοιπόν, όλοι για μια ισχυρή, σύγχρονη και ανοιχτή Ελλάδα.

– Πώς βλέπετε τον ρόλο του ΔΝΤ σήμερα για την Ελλάδα; Εξακολουθεί να είναι σημαντικός για τις αγορές και κατά συνέπεια για την πρόσβαση της χώρας στις αγορές;
– Οι αγορές δεν περιμένουν να διαβάσουν τις εκθέσεις του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία πριν διαμορφώσουν άποψη. Θυμούνται, όμως, τις πάγιες προτάσεις του ΔΝΤ και τις λαμβάνουν πάντα υπόψη. Συνεπώς, μια καλή έκθεση από το ΔΝΤ είναι πάντα ένα ισχυρό όπλο στη φαρέτρα του υπουργού Οικονομικών και ένα αξιόπιστο καλώς έχειν για τους επενδυτές και την πρόσβαση της χώρας στις αγορές. Στη σημερινή συγκυρία, ο ρόλος του ΔΝΤ είναι συμβουλευτικός στην άσκηση οικονομικής πολιτικής και, κυρίως, σε διαρθρωτικού χαρακτήρα πολιτικές.

– Τελικά, πώς αξιολογείτε την παρουσία του Ταμείου στην Ελλάδα κατά τα μνημονιακά χρόνια; Ηταν θετική η συνεισφορά του ή τα λάθη του βάρυναν περισσότερο;
– Χωρίς το ΔΝΤ, η Ελλάδα θα ήταν σήμερα εκτός Ευρωζώνης. Μπορεί να έγιναν, αναπόφευκτα θα έλεγα, λάθη, με ένα μεγάλο μερίδιο να προέρχεται και από τη δική μας πλευρά. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να διαγράψει την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις. Το ΔΝΤ δεν λέει τίποτα παραπάνω από το αυτονόητο. Μακροχρόνια, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και όσο περισσότερο καθυστερεί μια αναγκαία προσαρμογή, τόσο ισχυρότερες θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις. Σήμερα είναι μαθηματικώς βέβαιον ότι οι άνθρωποι σε εργάσιμη ηλικία θα φθίνουν τις επόμενες δεκαετίες, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Μία λύση υπάρχει: να αυξηθεί ο αριθμός και/ή η παραγωγικότητα όσων εργάζονται. Το πρώτο απαιτεί δεξιότητες και το δεύτερο επενδύσεις, εάν θέλουμε να αυξάνεται το επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού.

– Βλέπετε αναλογίες στην κρίση χρέους με αυτήν του  κορωνοϊού; Θα αντέξει η ελληνική οικονομία το διπλό χτύπημα;
– Πιστεύω ότι η ελληνική οικονομία, παρά το διπλό χτύπημα, γίνεται σταδιακά όλο και ισχυρότερη και, συνεπώς, θα αντέξει. Οι δύο περίοδοι κρίσης ήταν, όμως, τελείως διαφορετικές. Μετά τη μεγάλη κρίση της περασμένης δεκαετίας, οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι, σε διάστημα μιας γενιάς, ήλθαν και πάλι αντιμέτωποι με το φάσμα μιας νέας ύφεσης. Μιας ύφεσης, βέβαια, που είναι μη οικονομικού χαρακτήρα και δεν αντιμετωπίζεται με κλασικά μέτρα μακροοικονομικής και διαρθρωτικής πολιτικής. Την περασμένη δεκαετία μπήκαν λουκέτα λόγω της αποκλιμάκωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και, γενικότερα, της ζήτησης στην οικονομία που στηριζόταν υπερβολικά σε δανεικά, με αποτέλεσμα την εκτόξευση της ανεργίας σε δυσθεώρητα ύψη. Στη σημερινή συγκυρία, μπήκαν λουκέτα για υγειονομικούς λόγους αποφυγής του συγχρωτισμού, ώστε να αντιμετωπισθεί η πανδημία του κορωνοϊού. Ταυτόχρονα, ο πλεονασματικός πλέον προϋπολογισμός της χώρας στηρίζει τα εισοδήματα και την απασχόληση, που πλήττονται από τα μέτρα διαχείρισης της πανδημίας, ώστε να μετριασθεί η επερχόμενη ύφεση. Με την κορύφωση της πανδημίας, που η χώρα μας αντιμετωπίζει υποδειγματικά, έχει αρχίσει πλέον το «ξεκλείδωμα» των λουκέτων, ώστε σταδιακά να επανέλθει η οικονομία μας σε κανονικά επίπεδα δραστηριότητας.

Και οι διαφορές συνεχίζονται. Στην κρίση της εποχής των μνημονίων ο τουρισμός εμφανίστηκε ως από μηχανής θεός, όχι τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο μάλλον από την πλευρά της ζήτησης, κατόπιν της στροφής τεράστιων τουριστικών ροών προς την Ελλάδα λόγω των γεωπολιτικών αναστατώσεων στην ευρύτερη περιοχή. Ετσι, δόθηκε μια κάποια διέξοδος στην αβάσταχτη συμπίεση του βιοτικού επιπέδου, που διατηρούνταν τα προηγούμενα χρόνια σε μη διατηρήσιμα επίπεδα, όταν τα δανεικά εξαφανίστηκαν εν μια νυκτί. Αντιθέτως, στη σημερινή κρίση της πανδημίας, ο τουρισμός αναδείχθηκε, ελπίζεται προσωρινά, τουλάχιστον, ως ο αδύναμος κρίκος της ελληνικής οικονομίας, λόγω της ιδιομορφίας της κρίσης, που οδήγησε σε κατάρρευση των τουριστικών ροών λόγω του αναγκαίου εγκλεισμού στο σπίτι προς αποφυγή συγχρωτισμού.

Παράλληλα, η βιομηχανία και ειδικότερα η μεταποίηση, έχοντας ήδη απολέσει ανταγωνιστικότητα τη δεκαετία της υπερβολής, κατά την περίοδο της κρίσης των μνημονίων, άρχισε να ανακάμπτει και να δίνει διέξοδο σε πολλές επιχειρήσεις που είδαν τον τζίρο τους στην εγχώρια αγορά να καταρρέει, να κάνουν στροφή προς τις εξαγωγές και να βγαίνουν ταχύτερα από τη μεγάλη ύφεση. Αντιθέτως, στη σημερινή κρίση του κορωνοϊού, η μεταποίηση, με την εξαίρεση των τροφίμων και της φαρμακοβιομηχανίας, και πάλι λόγω της ιδιομορφίας της κρίσης, βρήκε τις πόρτες των διεθνών αγορών κλειστές, καθώς κατέρρευσαν, για ένα διάστημα τουλάχιστον, οι διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες αξίας, αλλά και η ζήτηση λόγω της μεγάλης ύφεσης που διανύει πλέον η διεθνής οικονομία.

Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή κρίση θα έχει μάλλον σύντομη διάρκεια, σε αντίθεση με την προηγούμενη, που δοκίμασε τις αντοχές και ανέτρεψε τις ζωές και τις ελπίδες όλων μας.

Η πρόωρη αποπληρωμή του Ταμείου

– Θεωρείτε ότι θα ήταν σκόπιμο να εξοφλήσουμε πρόωρα το υπόλοιπο του δανείου μας στο Ταμείο και υπό ποιες προϋποθέσεις;
– Νομίζω ότι η πρόωρη εξόφληση των υψηλού κόστους δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα, με πόρους που μπορούμε να δανεισθούμε στις αγορές με τα σημερινά χαμηλά επιτόκια στα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, είναι αυτονόητη. Σε κανονικές καταστάσεις, είναι μια ένδειξη ότι η κυβέρνηση εμπιστεύεται τις αναπτυξιακές της πολιτικές και η έμπρακτη εκδήλωση αυτής της εμπιστοσύνης μπορεί να οδηγήσει και σε καλύτερους όρους δανεισμού. Βεβαίως, η χώρα μας σήμερα αντιμετωπίζει την πανδημία του κορωνοϊού. Υπάρχουν, συνεπώς, και άλλες ανάγκες που πρέπει να χρηματοδοτηθούν. Ολα πρέπει να συνεκτιμηθούν όσον αφορά τη χρονική συγκυρία. Είμαι σίγουρος ότι η κυβέρνηση θα πάρει τη βέλτιστη απόφαση.

Πηγή: kathimerini.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ